มาตรา 2 การใช้กฎหมายอาญา

บุคคลจักต้องรับโทษทางอาญาต่อเมื่อกระทำการอันกฎหมายที่ใช้ในขณะกระทำความผิดนั้น บัญญัติว่าเป็นความผิดและกำหนดโทษไว้ และโทษที่จะลงแก่ผู้กระทำความผิดนั้น ต้องเป็นโทษที่บัญญัติไว้ในกฎหมาย ( มาตรา ๒ วรรคแรก)

- ฎีกา ๖๖๐๒ / ๒๕๕๐   พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. ๒๕๔๒ เป็นกฎหมายที่กำหนด ความผิดที่เกี่ยวกับการฟอกเงินซึ่งมีโทษทางอาญา และมาตราการทางแพ่ง ให้ทรัพย์สินตกเป็นของแผ่นดินในกรณีที่ศาลเชื่อว่าทรัพย์สินคามคำร้องเป็นทรัพย์สินที่เกี่ยวข้องการกระทำความผิดมูลฐาน โดยมิได้คำนึงว่า ทรัพย์นั้นผู้เป็นเข้าของหรือผู้รับโอทรัพย์สิน จะได้มาก่อน พ.ร.บ.ดังกล่าว มีผลบังคบใช้หรือไม่ เพราะมาตราการดังกล่าว ไม่ใช่โทษทางอาญา จึงมีผลบังคับใช้ย้อนหลังได้

- ฏีกา ๑๐๓๕ / ๒๕๕๐  เดิมที่ดินพิพาท เป็นที่สาธารณสมบัติ ของแผ่นดิน สำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน แต่ต่อมามีคำสั่งจังหวัดสุรินทร์ ให้เพิกถอนหนังสือสำคัญ สำหรับที่หลวงบางส่วนซึ่งรวมทั้งที่ดินพิพาท ที่ดินพิพาทยอมไม่เป็นที่ดินสาธารณสมบัติของแผ่นดินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกันต่อไปนับแต่วันที่คำสั่งจังหวัดสุรินทร์มีผลบังคับใช้ แต่ที่ดินพิพาทยังคงมีสภาพเป็นที่ดินอันเป็นทรัพย์สินของแผ่นดินอยู่ต่อไปหาได้เปลี่ยนแปลงตกเป็นกรรมสิทธิ์ ของบุคคคลหนึ่งบุคคลใด และคำสั่งของจังหวัดสุรินทร์มิใช่บทบัญญัติของกฎหมาย กรณีจึงหาใช่มีกฎหมายออกใช้บังคับหลังยกเลิกความผิดตาม ปอ.มาตรา ๒ วรรคสอง การกระทำของจำเลยจึงเป็นความผิดตาม ป.ที่ดิน มาตรา ๙ , ๑๐๘ ทวิ วรรคหนึ่ง